Sau khi thành lập nước Âu Lạc, lập Kinh đô tại Cổ Loa, An Dương Vương cho xây đắp tòa thành hình xoáy ốc và chế tạo các loại vũ khí để chống giặc ngoại xâm, bảo vệ và phát triển đất nước. Tương truyền tướng quân Cao Lỗ là một tướng tài của An Dương Vương đã chế tạo ra nỏ thần (còn gọi là nỏ Liên Châu) một lần bắn được nhiều mũi tên.

Nỏ là một loại vũ khí tầm xa đặc thù của người Việt cổ. Ở Việt Nam, lẫy nỏ bằng đồng được phát hiện khá nhiều, niên đại khoảng 2300 - 1800 năm cách ngày nay. Khoảng thời gian này trùng với thời gian xuất hiện mũi tên đồng và Nỏ (thần). Sách Lĩnh Nam chích quái chép rằng: Cứ đem nỏ ra chĩa vào quân giặc là chúng không dám đến gần.

Tượng tướng quân Cao Lỗ tại điếm xóm Chùa - Cổ Loa

Nhiều nhà khoa học đã nghiên cứu để giải mã bí mật chế tạo nỏ thần thời kỳ An Dương Vương, tìm cách phục dựng lại nỏ, trong đó phải kể đến mô hình do Bảo tàng lịch sử quân sự Việt Nam phục dựng bắn thử mỗi lượt được 5 mũi tên, độ sát thương cao. Công trình nghiên cứu này đã đạt giải nhì tại Hội thi Sáng tạo kỹ thuật toàn quốc lần thứ X (2008-2009).

Quy trình phục dựng nỏ của Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam

Bản vẽ chi tiết nỏ phục dựng của Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam

Bắn thực nghiệm nỏ do Bảo tàng lịch sử quân sự Việt Nam phục dựng

Năm 2020, Kỹ sư Vũ Đình Thanh chuyên gia kỹ thuật của cơ quan nghiên cứu và sản xuất Almaz trong tập đoàn Almaz Antey Liên Bang Ngađã nghiên cứu phục dựng mô hình nỏ thần An Dương Vương bắn mỗi lần được nhiều mũi tên. Hai hiện vật đang trưng bày tại nhà trưng bày khu di tích Cổ Loa.

Bản vẽ chi tiết nỏ phục dựng của kỹ sư Vũ Đình Thanh

Kỹ sư Vũ Đình Thanh cùng cộng sự chuẩn bị bắn thực nghiệm

BAN QUẢN LÝ KHU DI TÍCH CỔ LOA