LỆ CỔ NGÀY SINH THÁNH TỔ HOÀNG ĐẾ AN DƯƠNG
Ngày 06 tháng 09 Năm 2022

Theo cổ lệ của địa phương được ghi trong cuốn “Ngọc phả cổ lục”, ngày 11 tháng 8 Âm lịch là ngày sinh Thánh tổ Hoàng đế An Dương (dân gian gọi là ngày Thánh sinh). Việc soạn các loại lễ phẩm và chia lễ cho các chức sắc và dân đinh trong ngày Thánh sinh quy định thành lệ tục rất rõ ràng chặt chẽ được ghi chép lại trong cuốn “Tục lệ xã Cổ Loa, huyện Đông Anh, tổng Cổ Loa, tỉnh Phúc Yên” cụ thể như sau:

Lệ cổ ngày sinh của thần 11 tháng Tám, lễ dùng ở hương án trên một mâm cỗ chay, ở hương án dưới thì thịt lợn đen, thịt trâu đen, xôi, rượu, bánh chưng, bánh trôi và ca hát.

Nhất lệ 13 giáp vào tiết ngày 11 tháng Tám gồm xôi 1 cỗ (khoảng 1 nồi gạo), chuối xanh 100 quả, trầu cau 12 miếng, rượu 1 chai, giấy vàng bạc tốt 100. Tế xong bản xã chỉ thu trầu cau, còn các thứ lễ vật các giáp đem về thụ huệ (thụ lộc).

Nhất lệ ngày 11 tháng Tám bản xã mua 2 con lợn ước tiền khoảng trên dưới 60 quan, gạo nếp 2 nồi, rượu 10 bình, cau 100 quả hoặc cau khô 300 miếng. Số tiền đó hết bao nhiêu lấy ở ruộng tế y như tiết lễ ngày 7 tháng Ba ruộng là 2 mẫu 1 sào cũng tọa lạc tại xứ Đàm Cự, còn xôi là 2 cỗ, chuối xanh 100 quả. Tế xong thì lễ vật 13 giáp hạ xuống đem về, chiếu tuân theo như lệ ngày 7 tháng Ba. 

Nhất lệ hương lão tiết ngày 11 tháng Tám có lễ dâng tiến.

Nhất lệ tiết lễ ngày 11 tháng Tám xong đãi dân đinh ở 13 giáp 1 con lợn chia đều 6 phần lấy 2 chân giò và thịt chia đều thành 13 phần để đãi. Nay lệ chiểu theo suất, số nhiều nhận nhiều, ít nhận ít, y lệ (luật lệ đã đưa ra mọi người phải tuân theo).

Nhất lệ tiết lễ ngày 11 tháng Tám xong đãi tư văn thần huệ 1 cỗ xôi, 1 con lợn, chia 10 phần biếu 5 phần, cau 10 quả, cau khô 20 miếng cùng với tư văn uống rượu cũng chia đều như lễ chấp sự (người thi hành công việc).

Nhất lệ tiết lễ ngày 11 tháng Tám xong đãi hương lão 1 chân lợn, chia làm 3, biếu 1 phần, xôi 1 cỗ chia làm 10 phần, biếu 5 phần, cau 3 quả hoặc cau khô thì 12 miếng.

Nhất lệ tiết lễ ngày 11 tháng Tám xong biếu 3 viên thư từ 1 chân lợn hoặc 1 miếng thịt gà hoặc 1 miếng thịt trâu, xôi 1 đĩa, cau 3 quả hoặc cau khô 3 miếng.

Nhất lệ tiết lễ ngày 11 tháng Tám lễ thành biếu thủ chỉ điển văn, thịt lợn thịt trâu 1 miếng, 1 đĩa xôi, cau 3 quả hoặc cau khô 3 miếng.

Nhất lệ tiết lễ ngày 11 tháng Tám xong biếu các quan văn võ phẩm hàm thịt trâu hoặc thịt lợn 1 miếng, cau 3 quả, cau khô 3 miếng, có đến bái vọng thì đến, không thì thôi.

Nhất lệ tiết lễ ngày 11 tháng Tám xong biếu cựu mục 1 cân thịt lợn hoặc thịt trâu 1 đùi, 1 cỗ xôi, chia đều 10 phần biếu 5 phần, cau 10 quả, cau khô 10 miếng.

Nhất lệ tiết lễ ngày 11 tháng Tám xong biếu chánh tổng lợn 1 chân, trâu 1 miếng, xôi 1 đĩa, cau 3 quả, cau khô 3 miếng, nếu có bái vọng thì biếu không thì thôi.

Nhất lệ tiết lễ ngày 11 tháng Tám xong biếu chánh phó lý trưởng và tri thu 1 chân giò lợn, cau 3 quả, cau khô 6 miếng hoặc 1 miếng thịt trâu, 1 đĩa xôi.

Nhất lệ tiết lễ ngày 11 tháng Tám xong biếu dịch mục hoặc thịt trâu hoặc thịt lợn 1 miếng tương đương 2 lạng, xôi 1 đĩa, cau 1 quả, cau khô 1 miếng.

Nhất lệ tiết lễ ngày 11 tháng Tám ca hát nửa ngày đêm đặt thành tiền 10 quan và đãi trùm an, thành tiền 3 quan, y lệ.

Vâng sao đệ trình ngày mồng 6 tháng Hai năm Khải Định thứ 6 (1921).

Thừa lệnh phụng sao là:

Tiên chỉ Nguyễn Văn Trà ký.

Thứ chỉ Nguyễn Văn Sĩ ký.

Kỳ mục Hoàng Văn Ổn ký.

Hoàng Văn Ngai ký.

Đỗ Văn Quế ký.

Phó lý:

Tương Quang Ất ký.

Lãi Duy Tử ký.

Thừa lệnh nhận thực.

Lý trưởng Lê Duy Qúy.

Ngày nay, vào ngày 11 tháng 8 Âm lịch hàng năm, Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long – Hà Nội, Ban Quản lý Khu di tích Cổ Loa duy trì tổ chức lễ dâng hương tưởng niệm Thánh tổ Hoàng đế An Dương tại đền Thượng.

Pho tượng Thánh tổ Hoàng đế An Dương thờ tại đền Thượng

Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long – Hà Nội, Ban Quản lý Khu di tích Cổ Loa dâng hương tưởng niệm Thánh tổ Hoàng đế An Dương

BAN QUẢN LÝ KHU DI TÍCH CỔ LOA