§×nh ChiÒn lµ tªn gäi mét c¸nh ®ång cña th«n Lç Khª, n»m ë phÝa t©y nam th«n Lç Khª, c¸ch huyÖn §«ng Anh kho¶ng 5km. Th«n Lç Khª x­a gäi lµ Lç Khª trang, theo c¸c nguån sö s¸ch x­a, ®©y lµ vïng ®Êt cã nh÷ng ®iÒu kiÖn tù nhiªn kh¸ ®Æc biÖt. §Êt Lç Khª cã nhiÒu gß, ®èng, ®Þa h×nh chia c¾t gi÷a c¸c khu c­ d©n bëi nhiÒu khu l¹ch nhá, t­¬ng truyÒn lµ dÊu ch©n ngùa Dãng. §©y lµ mét trong nh÷ng « tròng cña vïng ch©u thæ s«ng Hång.

Vị trí hố khai quật Đình Chiền

Di tÝch §×nh ChiÒn ®­îc bé m«n kh¶o cæ häc ph¸t hiÖn vµo n¨m 2001 nh÷ng ph¶i ®Õn cuèi n¨m 2002 míi ®­îc th¸m s¸t vµ khai quËt víi diÖn tÝch nhá vµ mang tÝnh chÊt ch÷a ch¸y v× nhiÒu lý do kh¸c nhau.

LÇn khai quËt thø nhÊt ®­îc tiÕn hµnh tõ th¸ng 8 ®Õn th¸ng 10 n¨m 2002 víi tæng diÖn tÝch lµ 132m².

LÇn khai quËt thø hai ®­îc tiÕn hµnh vµo th¸ng 12/2003 víi tæng diÖn tÝch 170m². ­íc tÝnh di chØ ph©n bè trªn khu vùc c¸ch ®ång §×nh ChiÒn trong diÖn tÝch kho¶ng 10.000m².

C¶ hai lÇn khai quËt di tÝch §×nh ChiÒn, c¸c nhµ kh¶o cæ häc ®Òu kh«ng x¸c ®Þnh ®­îc tÇng v¨n hãa mµ chØ x¸c ®Þnh ®­îc cÊu t¹o c¸c líp ®Êt. C¸c hè th¸m s¸t vµ khai quËt n¨m 2002-2003 cã cÊu t¹o c¸c líp ®Êt kh¸ thèng nhÊt.

Líp canh t¸c lµ líp ®Êt phï sa mµu x¸m b¹c, t¬i xèp, pha nhiÒu c¸t mÒm, dµy tõ 0,15- 0,2m, hÇu nh­ kh«ng cã hiÖn vËt, d­íi líp canh t¸c lµ líp ®Êt máng mÇu n©u x¸m lÉn gèm, ®¸, ®Êt nung kh¸ cøng, dµy tõ 0,05m-0,1m. Sinh thæ lµ líp sÐt vµng qu¸nh pha lÉn sái laterit mµu n©u ®á.

Ngay sau khi bãc hÕt líp ®Êt canh t¸c, ë ®é s©u tõ 0,18-0,2m, trªn bÒ mÆt tÊt c¶ c¸c hè khai quËt cña hai ®ît ®Òu hiÖn ra mét hiÖn t­îng rÊt phøc t¹p: trªn mÆt sinh thæ xuÊt lé c¸c vßng ®Êt sÉm mµu lµ miÖng c¸c hè ®Êt ®en lÉn nhiÒu than tro, hiÖn vËt ®¸ vµ gèm vôn nÐn chÆt cã kÝch th­íc lín nhá kh¸c nhau. T¹i 02§CHI ph¸t hiÖn ®­îc 9 hè ®Êt ®en, 02 §CHII ph¸t hiÖn ®­îc 4 hè ®Êt ®en. T¹i 03§CHI ph¸t hiÖn ®­îc 5 hè ®Êt ®en, 03 §CHII ph¸t hiÖn ®­îc 5 hè ®Êt ®en, 03§CHIII ph¸t hiÖn ®­îc 11 hè ®Êt ®en. Sè l­îng c¸c hè ®Êt ®en kh«ng chØ tËp trung trong khu vùc c¸c hè khai quËt mµ cßn cã thÓ quan s¸t thÊy dÊu tÝch nhiÒu hè ®Êt ®en trªn v¸ch ruéng liÒn kÒ hoÆc trªn v¸ch m­¬ng n­íc ch¹y song song.

Theo d©n ®Þa ph­¬ng th× vµo nh÷ng n¨m 60-70, khu vùc §×nh ChiÒn ®· bÞ san ñi ®Ó h¹ thÊp ®é cao ®ång ruéng ®Ó gi÷ n­íc cÊy lóa. Trong khi san ñi ng­êi d©n thÊy nhiÒu m¶nh gèm, r×u ®¸. TÇng ®Êt v¨n hãa cã lÏ ®· bÞ ®µo bá vµ sö dông ®Ó san lÊp c¸c ao hå, c¸c vïng ®Êt tròng. §©y cã thÓ lµ lý do khiÕn cho kh«ng x¸c ®Þnh ®­îc tÇng v¨n hãa t¹i §×nh ChiÒn.

Di vËt kh¶o cæ t×m thÊy ë §×nh ChiÒn rÊt Ýt, ®ã lµ c¸c lo¹i di vËt ®¸ vµ ®å gèm. Di vËt ®¸ §×nh ChiÒn kh«ng cã g× kh¸c biÖt so víi c«ng cô ®¸ cña v¨n hãa Phïng Nguyªn.

§å gèm §×nh ChiÒn (chÊt liÖu, mµu s¾c, kü thuËt chÕ t¹o vµ lo¹i h×nh) t­¬ng tù nh­ gèm ë c¸c di tÝch thuéc giai ®o¹n Phïng Nguyªn muén.

HiÖn vËt thu ®­îc trong 2 lÇn khai quËt gåm:

- §å ®¸: 332 hiÖn vËt (32 r×u b«n, 1 ®ôc, 127 bµn mµi, 18 m¶nh vßng, 2 vuèt ®¸, 3 lâi vßng, 7 m¶nh c«ng cô vµ 129 m¶nh ®¸ nguyªn liÖu…).

 - §å gèm: 41 hiÖn vËt (1 däi xe chØ, 18 bi gèm, 2 b×nh, 1 nåi, 2 b¸t, 2 b¸t bång, 18 m¶nh ch©n giß…), 1.850 côc ®Êt nung vµ 28.728 m¶nh gèm c¸c lo¹i.

Trong c¸c hè ®Êt ®en cã hiÖn t­îng gèm ch¸y, lÉn than tro vµ nhiÒu côc ®Êt nung, hiÖn vËt t×m thÊy gåm c«ng cô ®¸, phÕ liÖu c«ng cô, ®å trang søc ®¸, bi gèm, ch¹c gèm vµ nhiÒu gèm vôn. Mét sè hè ®Êt ®en kh¸c t×m thÊy nh÷ng nåi vß lín ®Æt nghiªng hoÆc óp cã thÓ phôc nguyªn. So s¸nh víi lÇn khai quËt ®Çu tiªn vµ kÕt qu¶ khai quËt cña ®Þa ®iÓm Gß Héi nh÷ng ng­êi khai quËt §×nh ChiÒn lÇn thø hai ®­a ra ý kiÕn cã thÓ hè ®Êt thÉm mµu ®µo vµo sinh thæ nµy lµ mét lo¹i mé t¸ng cña v¨n hãa Phïng Nguyªn. §iÒu ®ã cho phÐp kh¼ng ®Þnh §×nh ChiÒn lµ mét di chØ kh¶o cæ thuéc v¨n hãa Phïng Nguyªn cña Hµ Néi.

BAN QUẢN LÝ KHU DI TÍCH CỔ LOA