Hằng năm, cứ mỗi độ Tết đến xuân sang, làng Quậy lại tổ chức lễ hội từ ngày 12 đến ngày 14 tháng Giêng tại đình Hà Vĩ, xã Liên Hà, huyện Đông Anh, Hà Nội. Đây là một lễ hội mang đậm bản sắc văn hóa dân gian, với nhiều hoạt động phong phú và đặc trưng của vùng đất Bắc Bộ.

Làng Hà Vỹ được hình thành vào khoảng trên 200 năm trước Công nguyên (TCN) do những người dân từ làng Cổ Loa (tên nôm là Chạ Chủ) di chuyển về cùng với người dân xóm gốc ở ngõ Nguyên Hương lập ra. Đình Hà Vỹ nằm giữa 2 thôn Đại Vĩ và Giao Tác còn gọi là Đình Quậy theo cách gọi của người dân địa phương. Đình Hà Vỹ thờ 5 vị tướng có công giúp nước cứu dân là: Thủy Hải, Đăng Giang, Khổng Chúng, Tam Giang và Đông Hải Đoàn của ba thời kỳ lịch sử khác nhau.

Không gian thực hành tế lễ

Theo truyền thuyết, nhân dân làng Quậy hiện nay chính là người Cổ Loa gốc. Chuyện kể rằng sau khi được vua Hùng Vương thứ 18 truyền ngôi, An Dương Vương đã chuyển kinh đô từ vùng Bạch Hạc - Việt Trì về miền đồng bằng và lệnh cho dân Chạ Chủ phải dời xuống vùng đất Hà Vĩ để lập làng. Đây là làng ở đuôi sông, cuối sông (“Hà” – sông, “Vĩ” – đuôi). Do vậy, tên làng “Quậy” chính là cách gọi chệch của từ “cuối”, là vùng trũng, nơi rốn nước. Vì dân Quậy là người gốc Cổ Loa nên được tôn là “anh Cả”, hàng năm, vào ngày lễ hội Cổ Loa mồng 6 tháng Giêng được mời về để làm lễ khấn Vua và được làm lễ ở chiếu trên. Khi làng Cổ Loa lập chợ Sa, người làng Quậy đến chợ không phải nộp thuế. Sau vì có nhiều người làng khác mạo nhận là “người làng Quậy” nên các cụ làng Quậy đã chính thức đề nghị làng Cổ Loa bỏ lệ này.

Nghi thức Giai quỳ

Trong lễ hội làng Quậy, sau phần nghĩ lễ trang trọng và linh thiêng là phần hội với các trò chơi dân gian như kéo co, đánh vật, bịt mắt bắt vịt, nhảy bao bố, đập niêu … Những trò chơi này không chỉ tạo không khí vui tươi, phấn khởi mà còn thể hiện sự gắn kết cộng đồng, tạo nên những kỷ niệm đẹp cho dân làng.

Các tiết mục múa lân, múa rồng cũng là điểm nhấn trong lễ hội, mang lại không khí tưng bừng, rộn ràng với ý nghĩa xua đuổi tà ma, mang lại may mắn và tài lộc cho người dân trong năm mới.

Như nhiều lễ hội truyền thống khác, lễ hội Quậy cũng là dịp để thưởng thức những món ăn đặc sản của địa phương, như bánh chưng, chè lam… Những món ăn này không chỉ ngon miệng mà còn mang đậm nét văn hóa ẩm thực của người dân Bắc Bộ. Lễ hội Quậy xã Liên Hà không chỉ là một sự kiện văn hóa đặc sắc, mà còn là dịp để người dân thể hiện tình đoàn kết, gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của quê hương.

Quan điện, quan bạ ra mắt dân làng và làm lễ Thánh

BAN QUẢN LÝ KHU DI TÍCH CỔ LOA