Chào mừng kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công (19/8/1945 - 19/8/2025) và Quốc khánh nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam) (2/9/1945 – 2/9/2025), Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long - Hà Nội, Ban Quản lý Khu di tích Cổ Loa, UBND xã Đông Anh tổ chức trưng bày chủ đề “Cổ Loa – Truyền thống và cách mạng”.

1. Cổ Loa – Truyền thống nghìn năm

Qua kết quả nghiên cứu khảo cổ học khu vực Cổ Loa là vùng cư trú của cư dân Việt Cổ có sự phát triển liên tục khoảng hơn 4000 năm cách ngày nay. Cổ Loa đã nhiều lần được chọn làm kinh đô của nước Việt (thời kỳ An Dương Vương thế kỷ III TCN, thời Hậu Lý Nam Đế thế kỷ thứ VI và thời kỳ Ngô Quyền thế kỷ X). Vị trí chiến lược cùng bề dày văn hóa đã khiến nơi đây trở thành trung tâm chính trị, quân sự, kinh tế suốt nhiều thế kỷ. Trải qua thời gian, dù không còn là trung tâm quyền lực, Cổ Loa vẫn là biểu tượng trường tồn của truyền thống yêu nước và tinh thần bất khuất. Vùng đất Cổ Loa lưu giữ trọn vẹn di sản lịch sử – văn hóa của một dân tộc anh hùng, là niềm tự hào của nhân dân Đông Anh nói riêng và cả nước nói chung.

Sơ đồ các di tích khảo cổ học Tiền – Sơ sử (Phùng Nguyên – Đồng Đậu – Gò Mun – Đông Sơn) tại Khu di tích Cổ Loa

Đoạn thành Trung phía Tây Nam

Mảnh đầu rồng thời Lê, TK XVII - XVIII

2. Cổ Loa – Sáng ngời cách mạng

Cuối thế kỷ XIX, Cổ Loa chìm trong bóng đêm nô lệ như bao làng quê khác dưới ách thống trị của thực dân Pháp. Phát huy truyền thống ngàn năm, dù sống dưới ách thực dân, người dân Cổ Loa không khuất phục, từng bước tiếp cận lý tưởng cách mạng và trở thành cơ sở quan trọng in ấn, truyền bá tài liệu bí mật. Ngày 17/8/1945, Cổ Loa giành chính quyền sớm, góp phần vào thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám. Trong kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, với vị trí chiến lược gần Thủ đô, Cổ Loa luôn là hậu phương vững chắc, đóng góp sức người, sức của cho tiền tuyến, thể hiện vai trò nổi bật trong sự nghiệp đấu tranh và bảo vệ Tổ quốc.

Bia di tích cách mạng Cổ Loa

Trụ sở in báo Cờ giải phóng được đặt đầu tiên tại nhà đồng chí Phú - xóm Vang (Cổ Loa). Sau này bị phát hiện nên đã chuyển đến Sằn Giã

Đền Thượng là nơi đã diễn ra nhiều cuộc họp quan trọng của các cán bộ An toàn khu và các cán bộ khác về An toàn khu

Nhà bia – Đền Thượng, nơi thành lập chi bộ đầu tiên, đồng thời là nơi diễn ra nhiều cuộc gặp gỡ, hội ý công việc của Đảng

Ngày 17/8/1945, dưới sự lãnh đạo của cán bộ Việt Minh, nhân dân Cổ Loa tập trung tại đình Ngự Triều Di Quy, giải tán chính quyền cũ và thành lập Ủy ban cách mạng lâm thời. Cổ Loa trở thành một trong những xã giành chính quyền sớm nhất cả nước, góp phần thúc đẩy cao trào khởi nghĩa tại Hà Nội và vùng lân cận

Vào lúc 20 giờ 13 phút đêm 18/12/1972, Tiểu đoàn 59, Trung đoàn tên lửa 261 (Đoàn Thành Loa), Sư đoàn 361, Quân chủng Phòng không - Không quân ở trận địa Cổ Loa, Đông Anh, Hà Nội đã bắn rơi tại chỗ một máy bay chiến lược B52G của Mỹ, lập chiến công đầu tiên ngay trong ngày đầu của chiến dịch 12 ngày đêm lịch sử cuối năm 1972, góp phần cùng quân và dân Thủ đô Hà Nội lập nên chiến thắng "Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không" oanh liệt

Ngày 30/4/1975, cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước thắng lợi, miền Nam được hoàn toàn giải phóng, đất nước thống nhất. Hòa trong niềm vui chung của cả dân tộc, Cổ Loa bước vào một giai đoạn mới – giai đoạn hàn gắn vết thương chiến tranh, xây dựng quê hương trong thời kỳ hòa bình, hướng tới phát triển kinh tế, văn hóa và bảo tồn giá trị lịch sử của mảnh đất ngàn năm văn hiến.

Bệnh viện đa khoa Đông Anh được xây dựng năm 1978

3. Cổ Loa - Đổi mới, hội nhập và phát triển

Sau ngày đất nước thống nhất, Cổ Loa bước vào giai đoạn khôi phục, xây dựng và phát triển trong hòa bình. Từ một vùng quê thuần nông giàu truyền thống lịch sử, Cổ Loa từng bước đổi mới toàn diện về kinh tế, văn hóa, xã hội. Những thành tựu trong xây dựng nông thôn mới, gìn giữ, phát huy giá trị di sản văn hóa lịch sử và hội nhập cùng sự phát triển của Thủ đô đã khẳng định sức sống mới, vị thế mới của vùng đất “địa linh nhân kiệt”.

Diện mạo của Cổ Loa ngày càng thay đổi, khang trang và hiện đại hơn trên cơ sở vẫn bảo lưu những giá trị truyền thống, hòa hợp giữa yếu tố sinh thái nhân văn với công nghiệp và nông nghiệp, đô thị và nông thôn, truyền thống và cách mạng.

Trong bối cảnh thực hiện tổ chức đơn vị hành chính theo mô hình chính quyền đô thị hai cấp, bỏ cấp huyện, thành lập các đơn vị hành chính tương đương cấp phường – xã trực thuộc thành phố, Đông Anh sẽ trở thành một trong những vùng phát triển năng động của Thủ đô. Nắm bắt những định hướng lớn của đất nước, định hướng phát triển của địa phương, Cổ Loa đang vươn vai hòa mình vào dòng chảy khát vọng hùng cường của đất nước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Khu vực Cổ Loa nhìn từ trên cao

Cầu đường, chợ phiên bên sông Hoàng

Quy hoạch tổng thể bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị khu di tích Thành Cổ Loa

Trưng bày mở cửa phục vụ du khách tham quan từ ngày 20/8/2025, tại nhà trưng bày Khu di tích Cổ Loa, thôn Chùa, xã Đông Anh, thành phố Hà Nội. Trân trọng kính mời./.

BAN QUẢN LÝ KHU DI TÍCH CỔ LOA